Yaygın Anksiyete Bozukluğu

En az 6 ay süreyle, hemen her gün anksiyete ve enditeli beklenti, huzursuzluk, çabuk yorulma, gerginlik, konsantrasyon güçlüğü gibi belirtilerle giden toplumsal ve mesleki işlevselliği bozan bir durum olarak tanımlanır. Yaygınlığı %3-8 arasında değişir. Kadınlarda sıklığı 2 kat fazladır. Klinik özellikleri içinde yaygın ve yoğun bir anksiyete, huzursuzluk, irritabilite, titreme, baş ağrısı, terleme, çarpıntı, mide yakınmaları, boğulma hissi, endişeli beklenti gibi belirtiler ön plandadır. Hastaların çoğu bedensel belirtiler nedeniyle psikiyatri dışı hekimlere başvururlar, çoğu kez yanlış tanınırlar. Premenstürel dönemde yakınmalar ağırlaşır. Sıklıkla başlangıçta yaşam zorlarıyla karşılaşmışlardır. Süregen bir gidiş gösterir. Streslerle karşılaştıkça alevlenme gösterir. Tiroid hastalıkları, KVS hastalıkları, diğer anksiyete bozukluklarından ayırıcı tanısı yapılmalıdır. Sağaltımı en az 6-12 ay sürmelidir. Benzodiazepinler sınırlı sürede kullanılmalıdır. Trisiklik antidepresanlar, beta blokerler, buspiron, antihistaminikler sağaltımda kullanılabilirler. Kognitif-davranışcı, destekleyici psikoterapötik yaklaşımlardan yarar görürler

 YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU

         Panik bozukluğunun olmadığı, belirgin, yaygın, kontrolü güç olan kronik anksiyete durumları için kullanılır. Bu sendromun temel ölçütü en az 6 ay boyunca anksiyete yaşanması gereğidir. DSM-IV’de özellikle hipokondriazis ve PTSB başta olmak üzere diğer ekse I tanılarının olduğu  durumlarda yaygın anksiyete bozukluğu tanısının konulmamasını önermektedir. Kadınlarda erkeklere göre daha sıktır (2/1).

Hastanın görünümü oldukça tipiktir. Huzursuz ve ürkektirler. Yüz ve beden duruşları gergindir. Ciltleri solgun olup el, ayak ve koltuk altları daha fazla olmak üzere terledikleri dikkati çeker. Genellikle endişeli ve dalgın olup, çok önemli olmayan konularda bile endişelendikleri  ya da olayların olası olumsuz sonuçları konusunda düşünmektenden kendini alıkoyamadıkları görülür.

Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişilerin 1/3’ü kişilik bozukluğu gösterirler : En fazla bağımlı kişilik bozukluğu gösterirler.

DSM-IV tanı ölçütleri:

A.En az 6 ay boyunca sürmesi

B.Kişi bu anksiyeteyi kontrol etmekte güçlük çeker

C.Anksiyete  ya da endişe aşağıdakilerden üçü ile birlikte görülür.

1.     Huzursuzluk veya kendini tetikte hissetme

2.     Çabuk yorulma

3.     Konsantrasyon güçlüğü

4.     İrritabilite

5.     Kas gerginliği

6.     Uyku bozukluğu

D.    Anksiyete ya da endişe, panik bozukluğu, OKB, ayrılma anksiytesi, anoreksiya nevrosa,

somatizasyon bozukluğu , hipokondriazis gibi hjerhangi bir eksen I bozukluğu bağlı değildir. Ve bu anksiyete PTSB’e bağlı değildir.

E.     Bu sıkıntıların işlevselliği bozması gerekir

F.     Bozukluğun nedeni genel bir tıbbi durum, psikotik bozukluk, duygudurum bozukluğuna bağlı değildir.

Ayırıcı tanıda altta yatan fiziksel ( hipoglisemi, hipertriodi, feokromostoma v.b) veya psikolojik bozukluğu (panik bozukluğu ,sosyal fobi, depresyon, psikotik bozukluk) veya kafein intoksikasyonu ya da anksiyolitik ilaç kesimine bağlı rebound fenomeni olup olmadığı ayırtedilmelidir.

Yaygın anksiyete bozukluğu tedavisinde  “ Anksiyete yönetim eğitimi” önerilmektedir. Burada söz konuusu olan yapılandırılmış bir programdır ve 3 bölümden oluşur:

1. Fizyolojik uyarılmayı kontrol altına almayı amaçlayan “gevşeme teknikleri” Bu konuda en çok başvurulan, nefes alma alıştırmalarıyla  progresif ve zıt gevşeme yöntemleridir.

2.Anksiyete oluşumunda rol oynayan hatalı bilişlerin saptanması ve değiştirilimesine yönelik “bilişsel terapi” programları.

3.Hem gevşeme hem de bilişsel kontrolü içeren “karma yöntemler”.

Bilişsel tedavi yöntemlerinden AWARE (farkında olma):

A (Accept): Anksiyetyi kabul et

W (Watch): Anksiyeteyi gözle 0-10 arasında değerlendir.

A (Act): Sanki anksiyete yokmuş gibi davran, düzenli ve yavaş nefes al.

R (Repeat): Anksiyete geçinciye kadar bu basamakları yinele

E (Expect): En iyisini umut et.

Atılganlık eğitimi (Assertion training)